عوامل مؤثر بر پوکی استخوان و منابع غذایی دارای کلسیم و فسفر

عوامل مؤثر بر پوکی استخوان که در فرد مبتلا به پوکی استخوان هیچ علامتی دیده نمی شود. شایع ترین مشخصه این بیماری شکستگی های خود به خود در نقاط مختلف بدن است.

پوکی استخوان چیست ؟

جمعیت افراد مبتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان در سراسر جهان درحال افزایش است. پوکی استخوان یک بیماری اسکلتی سیستماتیک و شایعترین بیماری متابولیک استخوان در جهان است، که با چگالی کم استخوان و تغییرات ساختاری در بافت استخوان همراه است. در پوکی استخوان تعداد، ضخامت و اتصالات لایه های استخوانی کاهش می یابد و با کاهش قدرت استخوان می تواند منجر به افتادن و شکستگی های گوناگون در اندام سالمندان شود.

نشانه های پوکی استخوان :

اکثر علایم پوکی استخوان ممکن است تا چندین دهه خود را نشان ندهند و ممکن است زمانی افراد به دکتر مراجعه کنند که شکستگی در نقاط مختلف بدن روی دهد و یا تغییرات ساختاری در ستون فقرات به دلیل شکستگی های ریز و فشاری ستون فقرات اتفاق افتد. پس قبل از شروع علائم به صورت واضح باید به سلامت استخوان ها توجه ویژه نمود. علائم پوکی استخوان شامل موارد زیر است:

تخریب بافت استخوانی
افزایش خطر شکستگی در نقاط مختلف بدن
کاهش تراکم مواد معدنی استخوان
کاهش حجم استخوان همراه با عدم تعادل در تشکیل استخوان و جذب دوباره استخوان
درد پشت و کمر، ناشی از یک مهره شکسته یا کج شده
کاهش همیشگی و مداوم قد
کمر خم شده
شکستگی استخوان که خیلی راحتتر از حد انتظار، اتفاق افتاد

عوامل مؤثر بر پوکی استخوان :

زن بودن :

پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است و در ۸۰ درصد مواقع زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

سن زیاد :

با گذشت زمان استخوان‌های ما به طور طبیعی تراکم خود را از دست می‌دهند و ضعیف‌تر می‌شوند. این بدان معنا نیست که هر فرد مسن به پوکی استخوان دچار می‌شود، بلکه به این معنی است که احتمال رشد این بیماری با بالا رفتن سن افزایش پیدا می‌کند.

داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان :

مطالعات نشان می‌دهد اگر هر یک از والدین شما پوکی استخوان داشته باشند، شما نیز بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستید.

داشتن سابقه شکستگی استخوان :

اگر فقط یک استخوان شکسته داشته باشید، این عامل خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

داشتن استخوان بندی ریز و نازک :

افراد با استخوان‌های کوچک و نازک، بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. اگرچه داشتن استخوان بندی درشت قطعا به این معنا نیست که به این بیماری دچار نمی‌شوید.

سفید پوست بودن یا اجداد آسیایی یا لاتین داشتن :

پوکی استخوان در همه نژاد‌ها و قومیت‌ها تاثیر می‌گذارد، اما اگر شما سفید پوست یا آسیایی و لاتین باشید بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستید.

یائسگی :

یائسگی با کاهش شدید هورمون استروژن که یک هورمون زنانه است که از استخوان‌ها محافظت می‌کند، مشخص می‌شود. هنگامی که سطح استروژن کاهش پیدا می‌کند، استخوان‌ها تراکم خود را از دست داده و مستعد شکستگی می‌شوند.

بی‌تحرکی :

یکی از اصلی‌ترین عوامل موثر بر پوکی استخوان بی‌تحرکی و ورزش نکردن است. ورزش همانطور که ماهیچه‌ها را تقویت می‌کند، استتخوان‌ها را هم تقویت کرده و به جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند. استخوان‌های قوی احتمال شکستگی کمتری دارند.

دارو‌ها :

بله، داروها نیز می‌توانند یکی از عوامل موثر بر پوکی استخوان باشند. برخی دارو‌ها به خصوص استروئیدها، می‌توانند استخوان‌های شما را تضعیف کنند. در اغلب موارد شما باید این دارو‌ها را برای یک مدت طولانی و با دوز بالا مصرف کنید تا برای استخوان‌ها خطرناک باشد. این به این معنی نیست که این دارو‌ها برای شما بد است، بلکه ممکن است برای درمان وضعیت مربوط به بیماری شما ضروری باشد. قبل از مشاوره با پزشک، دوز دارو را تغییر ندهید و درمان را متوقف نکنید.

سایر عوامل خطرناک مؤثر بر پوکی استخوان :

زن بودن (زنان چهار برابر مردان در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند)
از نژاد قفقازی یا آسیایی بودن
سابقه خانوادگی پوکی استخوان
تغذیه ضعیف و بد
عدم تحرک جسمی
سیگار کشیدن
وزن کم بدن
قالب و ساختار کوچک اسکلت بدن و ریز نقش بودن

چه بیماری هایی در بدن پوکی استخوان را افزایش می دهند؟

دلایل احتمالی پوکی استخوان ممکن است ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر مثل پرکاری تیروئید یا مصرف داروهای خاص باشد. برخی از این داروها مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی مانند پردنیزون یا کورتیزون، داروهای ضد تشنج، آنتی اسیدها و … است.

درمان پوکی استخوان با دارو :

رایج ترین داروهای مورد استفاده در درمان پوکی استخوان، بیس‌فسفونات‌ها نامیده می‌شوند. از بیس‌فسفونات‌ها برای پیشگیری از بین رفتن توده استخوانی استفاده می‌شود. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا با تزریق به صورت آمپول برای درمان پوکی استخوان مصرف شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

آلندرونات (Fosamax)

ایبندرونیت (Boniva)

رزیدرونات (اکتونل)

زولدرونیک اسید (Reclast)

سایر داروها ممکن است برای جلوگیری از ریزش استخوان یا تحریک رشد استخوان استفاده شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:

تستوسترون

در مردان، تستوسترون درمانی ممکن است به افزایش تراکم استخوان کمک کند.

هورمون درمانی

برای خانم ها، استروژن مورد استفاده در دوران یائسگی و بعد از آن میتواند به کاهش تراکم استخوان کمک کند. متأسفانه استروژن درمانی نیز با افزایش خطر لخته شدن خون، بیماری قلبی و انواع خاصی از سرطان همراه بوده است.

رالوکسیفن (اوویستا)

مشخص شده است که این دارو فواید استروژن را بدون بسیاری از خطرات آن فراهم می‌کند، اگرچه هنوز خطر افزایش لخته شدن خون وجود دارد.

دنوزوماب (پرولیا)

این داروی درمان پوکی استخوان به صورت آمپول و با تزریق تجویز می‌شود و حتی می تواند امیدوار کننده‌تر از بیس‌فسفونات‌ها در کاهش ریزش و تراکم استخوان باشد.

تریپاراتید (فورتو)

این دارو هم به صورت آمپول استفاده می‌شود و رشد استخوان را تحریک می‌کند.

جهت دانلود کامل مقاله (word) روی دانلود کلیک کنید.